JAK ODNIEŚĆ SUKCES

Sukcesem można i należy zarządzać. Można też nauczyć się dążenia do sukcesu. Trzeba tylko rozsądnie go planować, przygotowywać się do realizacji określonych zadań, kalkulować i świadomie kształtować swoje życie.

Słownik języka polskiego definiuje sukces jako "udanie się czegoś, pomyślny wynik jakiegoś przedsięwzięcia, jakiejś imprezy; powodzenie, triumf". Jest to także osiągnięcie zamierzonego celu, zdobycie czegoś dla nas istotnego, czy uznanie społeczeństwa lub jakiejś grupy; stanowi efekt pracy, naszych starań, poszukiwań. Pojęcie sukcesu ma wiele znaczeń i kojarzy nam się głównie z sukcesem osobistym, zawodowym lub finansowym.

To potrzeba sukcesu pobudza większość z nas do działania. Jej źródła mogą być różne, np. z jednej strony chęć osiągnięcia wysokiej pozycji społecznej, pieniędzy, sławy lub władzy, a z drugiej - obawa przed porażką.

"Sukces i porażka. Myślimy o nich jak o przeciwieństwach, choć nimi nie są. W rzeczywistości są one towarzyszami: bohaterami i jego kompanem".
Laurence Shames "Esquire"

Warunki osiągnięcia sukcesu
Psychologowie twierdzą, że nie istnieje coś takiego, jak osobowość sukcesu. Badania przeprowadzone wśród specjalistów i wybitnych menedżerów pokazały jednak, że występują zależności pomiędzy cechami osobowości a osiąganiem sukcesu. Czynnikami, które uznano za najważniejsze do osiągnięcia sukcesu, są m.in. wiara w siebie, rozsądek, wydajność oraz skuteczne działanie.

Każdy chciałby mieć wspaniałe życie i cieszyć się codziennością. To, jak czujemy się dzisiaj, zależy jednak w dużym stopniu od tego, co działo się wczoraj, a to, co będzie w przyszłości, od tego, co robimy dziś. Na przeszłość nie mamy już wpływu - możemy tylko bazować na zdobytym doświadczeniu, a z popełnionych błędów wyciągać wnioski. Na przyszłość natomiast mamy zasadniczy wpływ. Warto poznać zasady skutecznego działania i wierzyć w jego pozytywne konsekwencje, poszerzyć swoją wiedzę na temat komunikacji interpersonalnej, zarządzania sobą w czasie, umiejętności pracy w zespole czy radzenia sobie ze stresem, frustracją i depresją. To niezwykle pomocna inwestycja na przyszłość.

Świat zmienia się tak szybko, że często nie nadążamy za tymi zmianami. Rozejrzyj się dookoła. Zobacz, jak wiele osób zaskoczyła nowa polska rzeczywistość. I chociaż mijają lata, wciąż nie potrafią się do niej przystosować. Duży wpływ na taki stan rzeczy mają następujące czynniki:
* brak odpowiedniego wykształcenia, czyli konkretnej wiedzy merytorycznej, dzięki której czujemy się przydatni w dzisiejszym społeczeństwie,
* brak cech charakteru zapewniających umiejętność adaptacji do warunków demokratycznego, wolnorynkowego społeczeństwa oraz brak wiedzy z zakresu skutecznego działania.

Aby osiągnąć sukces musisz wiedzieć, co chcesz osiągnąć i jak to zrobić. Zakładamy, że jesteś przekonany o konieczności zdobywania kwalifikacji zawodowych, dzięki którym będziesz wartościowym pracownikiem i członkiem społeczeństwa. Istnieje jednak również drugi rodzaj wiedzy - o tym, jak postępować, jak dbać o siebie i o środowisko społeczne, aby dobrze w nim funkcjonować, realizować zamierzone cele i czuć się przydatnym i docenianym. Im wcześniej zaczniesz żyć w zgodzie z jej prawami i wykonywać odpowiednie ćwiczenia, tym większą masz szansę na życiowy sukces. Przekonało się o tym już wiele osób, zarówno starszych i młodszych. Jest jednak warunek wstępny - spróbuj działać zgodnie z tym, co przeczytasz. Tylko wtedy możesz zmienić sposób myślenia, a złe nawyki zastąpić dobrymi. Zatem, do dzieła!

Szersze spojrzenie na sukces
Odniosłeś już zapewne wiele sukcesów, a kolejnym stanie się niebawem ukończenie szkoły średniej i zdanie matury. Jednak o sukcesie można myśleć szerzej - w perspektywie całego życia. Wszak często mówimy o innych "to człowiek sukcesu", albo swoje życie określamy słowami "odniosłem w życiu sukces". Proponujemy Ci tutaj spojrzenie na sukces jak na całość życia, na jego różne przejawy.

O przyszłości rozmawiamy często dopiero wtedy, kiedy jakieś znaczące wydarzenie sprowokuje nas do refleksji nad życiem. Pewnie dyskutowałeś o niej z kolegami lub koleżankami, zastanawiając się nad "sensem tego wszystkiego", albo rozważając, jakie zachowania najbardziej się opłacają i dlaczego. W takich rozmowach przejawiają się Twoje przekonania. Myśli typu "zazdroszczę Wojtkowi rodziców, bo są tacy wyrozumiali", czy "chciałbym mieć w domu basen" albo "taki Kowalski to się urządził, chciałbym tak żyć", wskazują na Twoje fascynacje, upodobania, wartości. Może już o tym myślałeś dłużej, poważnie i pod kątem przyszłości? Jeśli nie, nic straconego; zrobisz to po raz pierwszy.

Niezależnie od dotychczasowych doświadczeń odpowiedz, najlepiej na piśmie, na następujące pytania:
1. Czym jest dla Ciebie sukces? Co musiałbyś w życiu osiągnąć, żebyś mógł nazwać siebie człowiekiem sukcesu?
2. Czy każdy może być człowiekiem sukcesu?
3. Kto dla Ciebie jest człowiekiem sukcesu? Podaj konkretne przykłady i wyjaśnij, dlaczego tak sądzisz. Nie ograniczaj się jedynie do powszechnie znanych ludzi. Spróbuj znaleźć kogoś ze swojego najbliższego otoczenia.
4. Czy uważasz za ludzi sukcesu swoich rodziców? Uzasadnij tę wypowiedź.
5. A ty sam: czy jak dotąd jesteś człowiekiem sukcesu?

A teraz zastanowimy się nad tym wspólnie. Działamy tak, jak rozumiemy życie, jego przejawy i słowa, które definiują pewne stany. W zależności od tego, jak rozumiemy słowo "sukces", chęć jego osiągnięcia może stanowić pozytywny lub negatywny element naszego życia. Proponujemy Ci takie oto rozumienie sukcesu:

Sukces - to działanie na najwyższym poziomie swoich możliwości, zmierzające do spełnienia własnych marzeń i pragnień, z zachowaniem równowagi między wszystkimi płaszczyznami życia.

Aby dobrze zrozumieć tę definicję, trzeba ją dokładnie przeczytać. Pomożemy Ci w tym, poprowadzimy Twój tok myślenia we właściwym kierunku.

Działanie, czyli proces
Sukces to nie tylko osiąganie poszczególnych celów, zdobywanie rzeczy, ocen czy stanowisk, ale droga do nich. Jeżeli wiesz, czego pragniesz i co chcesz osiągnąć i jeśli robisz coś w tym kierunku, to już jesteś człowiekiem sukcesu. Nie chodzi o to, że jesteś nim potencjalnie, bo robisz coś z zamiarem osiągnięcia celu, ale właśnie dlatego, że jesteś na drodze do celu, jesteś człowiekiem sukcesu już w tej chwili!

Każdy, kto się nie poddaje bierności, kto działa, żeby zrealizować swoje pragnienia, posuwa się we właściwym kierunku, jest człowiekiem sukcesu. W najbliższej przyszłości będziesz zdawać maturę. Jeżeli zdarzy się tak, że jej nie zdasz, nie pozwól sobie i innym traktować tego, jak bezwarunkowej porażki. Jak wszystkie błędy, to tylko lekcja, to skłonienie Cię do dodatkowej pracy, do nauczenia się tego, czego się nie nauczyłeś do tej pory. Nie wszyscy podążają do celu taką samą drogą. I naprawdę - jeśli właściwie się do tego podejdzie - każda taka lekcja jest szansą na rozwój.

Okoliczności życiowe często skłaniają nas do określonych decyzji w danym czasie. Ponadto zdobywanie wiedzy, uczenie się i rozwój nie łączą się jedynie z wiedzą zdobywaną na wyższych uczelniach. Więcej, jest taka część wiedzy, której tam zdobyć nie można. Jeżeli zdecydowałeś, że nie chcesz kończyć studiów czy szkoły policealnej, a pragniesz rozpocząć pracę lub założyć własną firmę - również jesteś człowiekiem sukcesu. To jest bowiem Twoja świadoma decyzja i wcale nie gorsza od decyzji kolegów czy koleżanek idących na studia. Ważne jest to, jak będziesz pracował i żył, i czy będziesz z tym szczęśliwy, a nie to, czy skończysz studia, albo czy je w tym roku zaczniesz.

Krótko mówiąc - sukcesem może być sposób, w jaki żyjesz, droga, którą obrałeś i którą podążasz oraz fakt, że wiesz, dokąd idziesz i znasz sposób "podróżowania".

A może nie potrafisz nazwać siebie człowiekiem sukcesu, bo wiesz, że nie pracowałeś tyle, ile było potrzeba, nie uczyłeś się wystarczająco dużo i Twoja sytuacja jest teraz gorsza niż chciałbyś, aby była? Cóż, popełniłeś błąd. Nie pierwszy i na pewno nie ostatni. Ciągle od Ciebie zależy, jak ułoży się Twoja przyszłość i jaką lekcję wyniesiesz z tego doświadczenia. Weź się za pracę i zacznij nadrabiać zaległości. Wejdziesz w ten sposób na drogę sukcesu.

Działanie na najwyższym poziomie swoich możliwości
Ludzie mają różne możliwości, np. różny iloraz inteligencji, czy poziom zdolności manualnych. Wszystkie umiejętności można rozwijać, ale w danym momencie jedni mają ich więcej, inni mniej. Dlatego nie można mierzyć własnego sukcesu cudzą miarą. Przykład? Szóstka dla jednej osoby może być tym samym, co czwórka dla innej.

Chodzi o to, aby zawsze w pełni angażować się w konkretne przedsięwzięcia i dawać z siebie wszystko, co w danej sytuacji można dać. Tylko Ty wiesz, czy wkładasz w określone zajęcia tyle wysiłku, ile możesz i czy starasz się wykonać przyjmowane zadania najlepiej jak potrafisz. Ty poniesiesz również konsekwencje swoich mniejszych lub większych wysiłków (np. zdasz maturę lub jej nie zdasz, dostaniesz się do wybranej szkoły lub Ci się to nie uda). Prawdziwy sukces jest nieodłącznie związany z wymaganiami w stosunku do siebie i - obojętne, czy dotyczy sportu, zawodu czy życia rodzinnego - wymaga zaangażowania i pracy.

Spełnienie marzeń i pragnień
Rady starszych, życzliwych osób są bezcenne, jednak zdarza się, iż rodzice i nauczyciele przypisują własne pragnienia swoim podopiecznym. Pamiętaj o tym, kiedy będziesz podejmował różne decyzje. Tylko Ty wiesz, czego naprawdę pragniesz. Nie decyduj się na realizację nie swoich marzeń. Idź za głosem swojego pragnienia. Ważne jednak, aby było to pragnienie, a nie lęk, niechęć do wysiłku czy mrzonki o szybkim wzbogaceniu. Mądra maksyma skutecznie działających ludzi mówi: "Nic nie jest w stanie powstrzymać człowieka, który wie, czego pragnie. On realizuje swój cel".

Niełatwo znaleźć w gąszczu ludzkich potrzeb te najistotniejsze, dlatego nie wszyscy osiągają wymarzone cele. Realizując jedne potrzeby, często zapominamy o zatroszczeniu się o inne i w konsekwencji nie osiągamy pełnego sukcesu. Kariera zawodowa jest istotnym elementem spełnionego życia, jednakże - pamiętaj - to tylko część sukcesu. To dlatego ostatni fragment przedstawionej tu definicji sukcesu namawia do równowagi pomiędzy wszystkimi obszarami życia. To naprawdę bardzo cenna wskazówka.

Ludzie różnią się od siebie sposobem zaspokajania swoich potrzeb. Jednak te różne potrzeby wypływają z kilku takich samych dla wszystkich obszarów.

Oto, co tak naprawdę składa się na życiowy sukces:
Spokój sumienia
Udane życie emocjonalne
Kariera zawodowa
Cele większe niż my sami
Energia
Styl

Dlaczego spokój sumienia?
Szczęście i sukces możliwe są tylko wtedy, gdy postępuje się w zgodzie z własnym sumieniem. Wszelkie działania wbrew sumieniu kończą się porażką. Nawet, gdy nie wchodzi się w kolizję z prawem, wcześniej czy później nieuczciwe zachowania zniszczą człowieka. Formy tego zniszczenia mogą być różne: od braku przyjaciół i bliskich, przez alkoholizm i inne uzależnienia, różnego rodzaju choroby somatyczne i psychiczne, aż po zemstę skrzywdzonych ludzi. Nikt rozsądny nie uzna za ludzi sukcesu tych, którzy do istotnych dla nich zdobyczy, dochodzili w sposób nieetyczny, niszcząc czy krzywdząc innych.

Dlaczego udane życie emocjonalne?
Do spełnionego życia potrzebni są bliscy ludzie i emocje z nimi związane: miłość, przyjaźń oraz poczucie przynależności do określonej grupy. Warto o tym pamiętać i nie rzucać się w wir działania w pojedynkę, zapominając o bliskich ludziach. Nierzadko zdobywając kolejne szczeble kariery zawodowej czy zarabiając pieniądze, zapominamy o najbliższych. Kiedy jesteśmy już u celu, okazuje się, że straciliśmy coś znacznie istotniejszego - miłość, przyjaźń i zaufanie. Bez tego sukces jest niemożliwy. Dlatego dążąc do realizacji konkretnych celów, nie zapominaj o bliskich Ci ludziach.

Dlaczego kariera?
Tutaj powiemy tylko, że słowo "kariera" zakłada ciągły rozwój i wzrost. Żebyś mógł mówić, że robisz karierę, powinieneś zdobywać coraz silniejszą pozycję w pracy, mieć coraz wyższe stanowisko lub coraz trudniejsze zadania do wykonania. Coraz wyższa płaca jest również elementem wyznaczającym rozwój. Trzeba zatem myśleć o swoim życiu zawodowym i pracy jak o drodze, a nie jak o celu. Trudno uznać się za człowieka sukcesu, kiedy wciąż z tym samym skutkiem wykonujesz tę samą pracę, kiedy nie towarzyszy jej Twój rozwój.

Dlaczego cele?
Wyznaczanie celów potrzebne jest po to, by wiedzieć, dokąd zmierzamy, móc kontrolować tę drogę i cieszyć się świadomością osiąganych efektów. Oprócz prywatnych celów potrzebne są i te wielkie, uniwersalne, wykraczające poza horyzont życia człowieka. Dzisiaj za mało mówi się o współzależności człowieka, czyli o jego życiu w społeczeństwie. Tymczasem po to, aby było lepiej Tobie, czasem musisz zrobić coś dla innych. Jest to nie tylko niezwykle pożyteczne, ale także przyjemne działanie. To jest prawdziwy sukces.

Dlaczego energia?
Bez zdrowia i ogólnej sprawności trudniej cieszyć się sukcesem. Dlatego warto rozsądnie eksploatować fizyczne możliwości i dbać o ich regenerację, troszcząc się rozsądnie o własne ciało.

Dlaczego styl?
Styl to oprawa sukcesu, przypominająca nam, że każdy ma prawo do indywidualnego doboru rzeczy potrzebnych mu do szczęścia. Nie wszyscy potrzebują tych samych gadżetów i wcale nie trzeba ścigać się z innymi, aby czuć się szczęśliwym. Warto tu pamiętać mądrą maksymę: "Możesz mieć wszystko, co jest ci potrzebne do szczęścia, ale WSZYSTKIEGO mieć nie możesz". Dlatego nie zawsze warto naśladować innych. Znacznie lepiej wniknąć głębiej w siebie i zastanowić się: co potrzebne jest właśnie mnie, jakie rzeczy, jaka oprawa, abym poczuł się człowiekiem sukcesu.

Wiesz już, o jakim sukcesie mówimy. Tylko tak pojmowany sukces zapewni Ci harmonię i poczucie spełnienia na każdym etapie życia. Trzeba jednak zdać sobie sprawę z tego, że rozpatrujemy tu pewien ideał - wzorzec, do którego należy dążyć, a nie łatwy do osiągnięcia stan. Stwórz ramy swojego sukcesu. Przemyśl i spisz wszystkie kwestie, które tu omówiliśmy. Jak wyobrażasz sobie swoją troskę o emocje, o karierę zawodową, spokój sumienia czy styl, jakie są Twoje wartości i jakie rzeczy są dla Ciebie ważne. Czytaj od czasu do czasu to, co zanotujesz. Rozmawiaj o tym z bliskimi Ci ludźmi. Obraz życia, jakiego pragniesz, utrwali Ci się wtedy silniej w podświadomości i łatwiej będzie Ci dokonywać wyborów. W konsekwencji spełnisz się jako człowiek sukcesu, nawet jeśli na Twojej drodze pojawią się zawirowania, niekorzystne okoliczności lub dokonasz czasem złych wyborów. Poza tym, bardzo ważne jest stosowanie w życiu wszystkich zasad, które tu przedstawiliśmy. Pozwoli Ci to zamienić pragnienia w czyn i zaczniesz podążać swoją drogą. 

Artykuł jest częścią "Wyprawki Maturzysty" (II wydanie).